Cương lĩnh, đường lối chính trị, quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam được hình thành trên nền tảng lý luận Mác- Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và thực tiễn Việt Nam. Trải qua các thời kỳ lãnh đạo cách mạng, cương lĩnh, đường lối chính trị, quan điểm của Đảng luôn được bổ sung, phát triển hoàn thiện để đảm bảo sự lãnh đạo đúng đắn và cách mạng đi đến thắng lợi, nhất là sự thành công của công cuộc đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế ngày nay. Tuy nhiên, các thế lực thù địch, phản động, cơ hội chính trị không từ bỏ ý đồ chống phá, xuyên tạc, phủ định nền tảng tư tưởng của Đảng. Để thực hiện nhiệm vụ bảo vệ vững chắc nền tảng tư tưởng của Đảng, bảo vệ lợi ích của quốc gia, dân tộc, cần có sự tham gia đồng bộ của cả hệ thống chính trị, trong đó có vai trò quan trọng của báo chí, xuất bản.
1. Nhận diện đúng bản chất, ý đồ chống phá của các thế lực thù địch, phản động
Một là, quan điểm về chính trị hiện nay của các thế lực thù địch, phản động cơ bản vẫn là phủ nhận con đường xã hội chủ nghĩa; đòi Đảng Cộng sản Việt Nam từ bỏ vai trò lãnh đạo và cầm quyền, thực hiện đa nguyên chính trị và chế độ đa đảng. Họ cố minh chứng rằng, chế độ xã hội chủ nghĩa mà những người cộng sản, các Đảng Cộng sản, trong đó có Việt Nam đã và đang xây dựng hàng chục năm nay là không hiện thực, đó là sai lầm, ảo tưởng. Đối tượng này là những nhà khoa học, nghiên cứu, nhà hoạt động chính trị thuộc giới cầm quyền có tư tưởng chống cộng, chống CNXH trên thế giới và Việt Nam. Với uy tín khoa học và địa vị chính trị, những đối tượng này đưa ra những luận thuyết, luận điệu hết sức nguy hiểm, có tác động sâu rộng và cổ vũ lập trường quan điểm, tư tưởng và hành động chống phá nền tảng tư tưởng của Đảng, nhằm bác bỏ, phủ nhận chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội của nước ta.
Hai là, lợi dụng cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực của Đảng và Nhà nước ta các thế lực thù địch, phản động thể hiện dã tâm chính trị hòng hạ thấp vai trò, uy tín lãnh đạo của Đảng; chia rẽ mối quan hệ gắn bó máu thịt giữa Đảng với nhân dân. Đối tượng này bao gồm lực lượng cực đoan người Việt sống lưu vong ở nước ngoài; một số cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” từng là lãnh đạo quản lý trung, cao cấp trong bộ máy, hệ thống chính trị ở trong nước. Họ thường lôi kéo, mua chuộc, kích động một số đối tượng chống đối, bất mãn ở trong nước lập ra các tổ chức như: Việt Tân, Việt Nam phục quốc, Triều đại Việt… Đồng thời, chúng lập ra nhiều trang Web lấy tên gọi như: “Đấu tranh chống tham nhũng, tiêu cực”, “Phản biện xã hội”, “Bảo vệ chủ quyền biển, đảo”, “Hiến kế cho Đảng”… Đây là những tổ chức chính trị phản động hoạt động có tổ chức, với tôn chỉ, mục đích đấu tranh chính trị rõ ràng, với mưu đồ “phục quốc”, hòng phê phán, đả kích, chống phá các quan điểm, chủ trương của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước Việt Nam.
Ba là, lợi dụng dân chủ, quyền con người, tự do báo chí, xuất bản, các thế lực thù địch, phản động ra sức đề cao các “Văn đoàn độc lập”, “Hội nhà báo độc lập”, “Công đoàn độc lập”. Họ triệt để lợi dụng các phương tiện thông tin, như: mạng xã hội, trang tin điện tử, đài phát thanh nước ngoài để đăng tin, bài, phát hành các ấn phẩm, tờ rơi để tuyên truyền, chống phá Nhà nước ta. Đối tượng này thường là những người có tư tưởng hẹp hòi, tâm lý kỳ thị dân tộc liên kết với các tổ chức phản động trong nước và nước ngoài để tập hợp lực lượng, hình thành phe phái đối lập với Đảng và Nhà nước Việt Nam. Một sự kiện gần đây, vào ngày đầu tháng 6-2024, nhà báo Trương Huy San và Luật sư Trần Đình Triển bị khởi tố và bắt tạm giam do vi phạm pháp luật Việt Nam, ngay sau đó các tổ chức quốc tế như: Tổ chức Theo dõi Nhân quyền Quốc tế (HRW), Ủy ban Bảo vệ các nhà báo (CPJ), Tổ chức Phóng viên Không biên giới (RSF), Tổ chức Văn bút Quốc tế (PEN) đã lên tiếng kêu gọi nhà chức trách Việt Nam tôn trọng quyền tự do ngôn luận và thả tự do cho những người này. Tuy nhiên, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam đã bác bỏ cáo buộc vi phạm nhân quyền của các tổ chức quốc tế.
Bên cạnh đó, các cơ quan truyền thông của phương Tây triệt để lợi dụng vấn đề chủ quyền, biển đảo để thông tin thất thiệt, xuyên tạc chính sách đối ngoại của Việt Nam và quan hệ hợp tác Việt Nam với các đối tác quan trọng trong khu vực Đông Nam Á và châu Á - Thái Bình Dương. Chúng kêu gọi chính phủ các nước, các tổ chức quốc tế can thiệp vào công việc nội bộ, gây sức ép đối với Việt Nam về các vấn đề dân chủ, nhân quyền. Đặc biệt, cổ súy lôi kéo Việt Nam liên minh với nước lớn này để chống nước lớn kia.
2. Tăng cường vai trò của báo chí, xuất bản trong đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng
Báo chí, xuất bản có vai trò hết sức quan trọng trong tuyên truyền, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng. Trong những năm qua, các cơ quan báo chí, xuất bản đã quán triệt, thực hiện nghiêm sự lãnh đạo, chỉ đạo, định hướng thông tin của Đảng, Nhà nước, bám sát mục tiêu giữ vững ổn định chính trị, tạo sự đồng thuận của xã hội, củng cố niềm tin của nhân dân đối với Đảng và chế độ; thông tin kịp thời, trung thực, toàn diện đời sống chính trị, kinh tế, xã hội trong nước và quốc tế. Cùng với đó, các cơ quan báo chí đã tích cực thông tin, tuyên truyền về lý luận chính trị; khẳng định tính đúng đắn, khoa học, cách mạng của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; khẳng định vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam trong lịch sử đấu tranh cách mạng cũng như trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, đạt được những thành tựu như hiện nay.
Thời gian gần đây, nhiều cơ quan báo chí, xuất bản đã thực hiện rất tốt công tác này. Điển hình là các chương trình, chuyên mục nổi bật, như: Đối diện (Đài Truyền hình Việt Nam), Việc cần làm ngay, Bình luận phê phán (Báo Nhân Dân), Nhìn thẳng nói đúng (Đài Tiếng nói Việt Nam), Phòng, chống “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” (Báo Quân đội nhân dân); nhiều tuyến tin bài của Thông tấn xã Việt Nam, Tạp chí Cộng sản, Tạp chí Xây dựng Đảng,… được quan tâm đầu tư với nhiều đổi mới, nội dung thuyết phục, hấp dẫn, sinh động, được dư luận đánh giá cao, tạo được hiệu ứng tốt trong xã hội. Cùng với đó, ở một số tạp chí, cơ quan báo chí chính trị chủ lực thuộc bộ, ngành, tổ chức xã hội đã tập trung luận giải và làm rõ nhiều vấn đề lý luận và thực tiễn về vấn đề dân tộc, tôn giáo, dân chủ, nhân quyền; vạch rõ chiêu trò, thủ đoạn của các thế lực thù địch lợi dụng mạng xã hội, báo chí nước ngoài để gây nhiễu loạn thông tin, gây ảnh hưởng tiêu cực đến uy tín của Đảng và Nhà nước Việt Nam. Đồng thời, kịp thời cập nhật, cung cấp thông tin chính thống về các vấn đề, vụ việc mà dư luận xã hội quan tâm để cho người dân dễ dàng tiếp cận, kiểm chứng, đối chiếu thông tin trên mạng xã hội.
Báo chí, xuất bản không chỉ tích cực thông tin, tuyên truyền đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, các chủ trương, kế hoạch phát triển đất nước của Quốc hội, Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương; mà còn phát huy vai trò giám sát, phản biện khi đăng, phát ý kiến của các chuyên gia, nhà nghiên cứu và cả nhân dân, làm rõ những vấn đề đang còn băn khoăn liên quan đến tình hình kinh tế - xã hội của đất nước; kịp thời biểu dương, cổ vũ những mô hình, điển hình, kinh nghiệm, cách làm tốt trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; phát triển kinh tế - xã hội, văn hóa, tạo sức lan tỏa, cổ vũ các phong trào Thi đua yêu nước. Cơ quan báo chí, xuất bản đồng thời có nhiều chương trình, bài viết về công tác phòng, chống tham nhũng của Đảng; gắn tuyên truyền phòng, chống tham nhũng với việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; việc xây dựng Đảng và hệ thống chính trị thực sự trong sạch, vững mạnh, phòng, chống “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”; ngăn chặn, đẩy lùi các biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống trong một bộ phận cán bộ, đảng viên, v.v. Bên cạnh các chương trình, tin tức thực hiện bằng tiếng Việt, một số cơ quan báo chí, xuất bản còn thực hiện các chương trình, ấn phẩm bằng các tiếng dân tộc thiểu số, bằng các ngoại ngữ (Anh, Pháp, Nga, Trung, Nhật) để giúp thông tin lan tỏa vùng đồng bào dân tộc, trong cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài cũng như cộng đồng quốc tế.
Báo chí, xuất bản đã chủ động phê phán, phản bác các luận điệu sai trái, xuyên tạc về tình hình đất nước cũng như các chiến lược, kế hoạch, chính sách phát triển đất nước; vạch trần, chỉ rõ âm mưu của các thế lực thù địch nhằm lôi kéo, kích động người dân tụ tập, khiếu kiện đông người (đặc biệt tập trung vào các thời điểm quan trọng, như: chuẩn bị Đại hội Đảng toàn quốc, bầu cử Quốc hội; khi Đảng, Nhà nước ta phải quyết định những vấn đề quan trọng, v.v.). Một số tạp chí như: Cộng sản; Lý luận Chính trị, Tuyên giáo, Triết học, Dân tộc học, Công tác tôn giáo, Nghiên cứu dân tộc,… cùng các cơ quan báo chí, xuất bản chính trị chủ lực và một số báo thuộc bộ, ngành, tổ chức xã hội đã tập trung luận giải và làm rõ nhiều vấn đề lý luận và thực tiễn về vấn đề dân tộc, tôn giáo, dân chủ, nhân quyền; khẳng định những chính sách nhân văn, có lý, có tình, tôn trọng tự do tín ngưỡng, tôn giáo, bảo đảm quyền con người của Việt Nam; vạch rõ chiêu trò, thủ đoạn của các thế lực thù địch lợi dụng mạng xã hội, báo chí nước ngoài để gây nhiễu loạn thông tin, gây ảnh hưởng tiêu cực đến uy tín của Đảng và Nhà nước Việt Nam. Có thể nói, với nội dung phong phú, lập luận sắc bén, dẫn chứng, số liệu cụ thể, thuyết phục, các chương trình, bài viết trên báo chí về bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh, phản bác thông tin, quan điểm sai trái, thù địch đã tạo hiệu ứng tốt trong thông tin, tuyên truyền, được cán bộ, đảng viên và nhân dân đón nhận, lan tỏa.
Đặc biệt là ngày 16-5-2021, trên các phương tiện thông tin đại chúng, các cơ quan báo chí công bố bài viết “Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam” của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng. Sau khi bài viết được công bố, các cơ quan báo chí, xuất bản đã đăng tải hàng nghìn chương trình, bài viết, bài bình luận thể hiện sự đánh giá cao, hưởng ứng tích cực của các nhà nghiên cứu, nhà khoa học, các tầng lớp nhân dân trong nước cũng như bạn bè, các chính đảng, chính khách và dư luận quốc tế.
Trong những năm gần đây, một số nhà xuất bản đã cho xuất bản, phát hành các ấn phẩm, đầu sách chuyên sâu về công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng là một giải pháp quan trọng. Một số ấn phẩm tiêu biểu đã được xuất bản: Phê phán các quan điểm sai trái, xuyên tạc cuộc đấu tranh chống suy thoái về chính trị, tư tưởng trong Đảng (Hội đồng Lý luận Trung ương, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, 2019); Báo chí với nhiệm vụ bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng (Nxb Giáo dục, 2021); Định hướng, giải pháp bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh ngăn chặn các quan điểm sai trái, thù địch trên mạng xã hội (Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, 2021); Nhận diện và đấu tranh với các quan điểm sai trái, thù địch trên báo chí hiện nay (Nxb Công an nhân dân, 2021),… Ngày 27-5-2024, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia cho ra mắt cuốn sách “Nhận thức lý luận về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam qua các tác phẩm của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng”. Cuốn sách là công trình đầu tiên ở nước ta nghiên cứu một cách hệ thống, xuyên suốt toàn bộ các tác phẩm của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng. Nội dung cuốn sách đã tập trung phân tích làm sáng tỏ nhận thức lý luận của Tổng Bí thư về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam là sự kế thừa và phát triển của Chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm khoa học về phát triển trong bối cảnh mới; phản ánh tinh thần Việt Nam trong thời đại mới. Tiếp đến ngày 21-6-2024 Nhà xuất bản Chính trị quốc gia cho ra mắt cuốn sách “Xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc” của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng. Trong cuốn sách đã thể hiện sự quan tâm sâu sắc của Tổng Bí thư đối với việc xây dựng, giữ gìn và phát triển nền văn hóa Việt Nam với các yếu tố truyền thống và hiện đại, bản sắc và hội nhập, tạo nguồn lực nội sinh và huy động sức mạnh của văn hóa, con người Việt Nam trong công cuộc xây dựng, phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc.
Các cuốn sách nêu trên được các nhà xuất bản cho xuất bản, phát hành đã trở thành tài liệu hết sức có giá trị phục vụ việc học tập, giáo dục lý luận chính trị, góp phần định hướng cho Đảng và toàn quân, toàn dân ta quyết tâm phấn đấu xây dựng và hoàn thiện mô hình chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam vừa theo quy luật chung, vừa phù hợp với điều kiện cụ thể của nước ta; hiện thực hóa mục tiêu “dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”.
Hiện nay, đất nước ta đang đứng trước nhiều thời cơ, thuận lợi, song cũng không ít khó khăn, thử thách. Các thế lực thù địch, phản động, cơ hội tiếp tục gia tăng chống phá; lợi dụng sự phát triển của internet, mạng xã hội để có những hoạt động tinh vi, xảo quyệt hơn. Điều này đặt ra những yêu cầu mới về công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh, phản bác quan điểm sai trái, thù địch, trong đó cần nhận thức sâu sắc hơn nữa vai trò báo chí, xuất bản và phải thực hiện tốt một số nhiệm vụ, giải pháp sau:
Thứ nhất, các cơ quan báo chí, xuất bản cần xây dựng mới các chuyên mục có nội dung đấu tranh trên lĩnh vực tư tưởng chính trị, bám sát thực tiễn, tuyên truyền sâu rộng với lập luận sắc bén, thuyết phục về các thành tựu phát triển của đất nước, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, các định hướng, nhiệm vụ chính trị, kinh tế - xã hội của đất nước, của địa phương đã đạt được trong những năm. Từ đó góp phần tăng cường đấu tranh làm thất bại mọi âm mưu, hoạt động “diễn biến hòa bình”, chủ động ngăn chặn, phản bác các thế lực thù địch về tư tưởng chính trị.
Thứ hai, tăng cường xuất bản, phát hành các ấn phẩm và xây dựng tủ sách về công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng theo hướng chuyên sâu; kết hợp xây dựng chuyên mục về bảo vệ tư tưởng của Đảng trên các cơ quan báo chí. Có thể coi những ấn phẩm đó như những cẩm nang hữu ích để cán bộ quản lý, phóng viên, biên tập viên tại các cơ quan báo chí, xuất bản tác nghiệp có hiệu quả nhất.
Thứ ba, các cơ quan báo chí, xuất bản thực hiện một cách đầy đủ quy định về cung cấp, chia sẻ và tiếp nhận thông tin, gắn với ngữ cảnh, xuất xứ và có kiểm chứng thông tin. Để đấu tranh vô hiệu hóa các âm mưu, thủ đoạn xảo quyệt, thâm độc của các thế lực thù, phản động, trong công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, các cơ quan báo chí, xuất bản cần cung cấp, chia sẻ thông tin một cách đầy đủ, chính xác, rõ ràng và kịp thời. Việc cung cấp, chia sẻ thông tin một cách kịp thời, chính xác sẽ là cơ sở quan trọng giúp quần chúng có sự nhìn nhận, đánh giá khách quan, toàn diện, đúng đắn. Đây vừa là yêu cầu của công tác báo chí, xuất bản vừa là chiến lược để chúng ta đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch.
Thứ tư, đổi mới, nâng cao chất lượng công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ phóng viên, biên tập viên báo chí, xuất bản đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ; tích hợp nội dung bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng vào chương trình đào tạo, bồi dưỡng.
Đội ngũ phóng viên, biên tập viên có tư tưởng chính trị vững vàng, đạo đức trong sáng, chuyên môn nghiệp vụ tinh thông, thông qua tác phẩm báo chí, ấn phẩm xuất bản sẽ là lực lượng nòng cốt, tiên phong trong công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng. Vì vậy, việc thường xuyên bồi dưỡng lý luận chính trị, cập nhật tri thức, nâng cao trình độ chuyên môn cho đội ngũ phóng viên, biên tập viên là nhiệm vụ cần được chú trọng, nhằm đáp ứng tốt yêu cầu nhiệm vụ thực tiễn đặt ra.
Kết luận
Trong quá trình xây dựng và phát triển, lãnh đạo sự nghiệp cách mạng Việt Nam, Đảng ta luôn chú trọng bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh, phê phán, bác bỏ các quan điểm sai trái, thù địch trong mọi hoàn cảnh và tình huống. Thành quả to lớn có ý nghĩa lịch sử của gần 40 năm đổi mới đất nước vừa qua là minh chứng sống động khẳng định trí tuệ, bản lĩnh và trách nhiệm của Đảng; khẳng định vai trò của việc kiên định, nắm vững và vận dụng, phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh. Trong giai đoạn tới đặt ra nhiều thách thức mới cho đất nước ta, vì vậy đòi hỏi báo chí, xuất bản cần nỗ lực, sáng tạo hơn nữa để góp phần quan trọng vào bảo vệ vững chắc nền tảng tư tưởng của Đảng, bảo vệ lợi ích quốc gia, dân tộc vì sự an toàn, hạnh phúc của nhân dân.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Đảng Cộng sản Việt Nam (2021), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, tập I, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội.
2. Nguyễn Trọng Nghĩa (2022), “Phát huy vai trò báo chí cách mạng bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh, phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới”, http://tapchiqptd.vn/vi/chuyen-luan-chi-dao/phat-huy-vai-tro-bao-chi-cach-mang-bao-ve-nen-tang-tu-tuong-cua-dang-dau-tranh-phan-bac-ca/18846.html.
3. Nguyễn Xuân Thắng (2021), “Tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới”, https://noichinh.vn/nghien-cuu-trao-doi/202104/tang-cuong-bao-ve-nen-tang-tu-tuong-cua-dang-dau-tranh-phan-bac-cac-quan-diem-sai-trai-thu-dich-trong-tinh-hinh-moi-309441/.
4. Nguyễn Phú Trọng (2022), Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội.
5. Vũ Trọng Lâm (Chủ biên) (2024), Nhận thức lý luận về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam qua các tác phẩm của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, sách chuyên khảo, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội.
6. Nguyễn Phú Trọng (2024), Xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội.
7. Thu Phương-Kim Oanh (2022), “Báo chí với cuộc đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới”, https://tapchinganhang.gov.vn/bao-chi-voi-cuoc-dau-tranh-phan-bac-cac-quan-diem-sai-trai-thu-dich-trong-tinh-hinh-moi.htm
Ngô Văn Vũ
Viện Nghiên cứu Đông Bắc Á
