Sinh hoạt khoa học: Đề tài khoa học cấp cơ sở đạt loại xuất sắc “Hành vi chào, khen, từ chối trong tiếng Nhật và tiếng Việt”

Ngày 22/3/2017, Viện Nghiên cứu Đông Bắc Á đã tổ chức sinh hoạt khoa học trình bày kết quả nghiên cứu của  đề tài cấp cơ sở nghiệm thu đạt loại xuất sắc trong năm 2016 “Hành vi chào, khen, từ chối trong tiếng Nhật và tiếng Việt” do TS. Ngô Hương Lan, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Nhật Bản làm chủ nhiệm đề tài. Buổi sinh hoạt khoa học có sự tham gia của toàn thể các cán bộ, viên chức Viện Nghiên cứu Đông Bắc Á.

Mỗi dân tộc, mỗi nền văn hóa đều có những quy tắc ngôn ngữ, quy tắc ứng xử riêng được quy định bởi thói quen, tư duy, ứng xử của dân tộc ấy. Khi người thuộc cộng đồng văn hóa này trực tiếp giao tiếp với người thuộc cộng đồng văn hóa khác, những khác biệt về văn hóa giữa họ làm nảy sinh xung đột, khiến giao tiếp ngưng trệ… Chính vì vậy, việc tìm ra những điểm tương đồng và khác biệt nhằm tránh xung đột trong giao tiếp là rất cần thiết.

Trong phần trình bày của mình, TS. Ngô Hương Lan đã đi sâu tìm hiểu về khái niệm, đặc điểm ngôn ngữ trong tiếng Nhật và tiếng Việt qua ba hành vi phổ quát trong giao tiếp đó là chào, khen và từ chối. Trên cơ sở phân tích so sánh, đối chiếu ba hành vi nói trên ở hai ngôn ngữ, đề tài rút ra một số điểm tương đồng và khác biệt về văn hóa ứng xử trong tiếng Nhật và tiếng Việt.

TS. Ngô Hương Lan trình bày kết quả nghiên cứu của đề tài

Quan phân tích các phương tiện biểu hiện ba hành vi chào, khen, từ chối trong tiếng Nhật và tiếng Việt, đề tài đã bước đầu làm rõ một số đặc trưng trong giao tiếp như: tính tập thể của người Nhật, tính cá nhân của người Việt, mối quan hệ không gian trong – ngoài trong giao tiếp của người Nhật và đặc điểm giao tiếp “xoay quanh người nói” của người Việt và “lấy người nghe làm trung tâm” của người Nhật. Đề tài cũng đề xuất một số kiến nghị về những điều cần chú ý trong giao tiếp với người Nhật.

Các nội dung TS. Ngô Hương Lan trình bày đã nhận được nhiều sự quan tâm và ý kiến trao đổi, thảo luận của các cán bộ Viện Nghiên cứu Đông Bắc Á. Các ý kiến đều đánh giá cao sự công phu, chuẩn mực và ý nghĩa thực tiễn của đề tài, đồng thời có nhiều câu hỏi, chia sẻ thú vị với chủ nhiệm đề tài. Một số vấn đề liên quan đến bản chất của các hành vi chào, khen, từ chối; sự khác biệt trong ứng xử thân mật và xã giao hay cách sử dụng kính ngữ, sự biến đổi ngôn ngữ… trong tiếng Nhật và tiếng Việt đã được TS. Ngô Hương Lan nhiệt tình chia sẻ, giải đáp.

Phương Hoa