Ngày 23/7/2024, Viện Nghiên cứu Đông Bắc Á phối hợp với Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA) tổ chức Tọa đàm khoa học quốc tế “Nghiên cứu quan hệ Việt Nam - Nhật Bản và vấn đề sách chuyên khảo - giáo trình Nhật Bản học tại Việt Nam” nhằm báo cáo kết quả Nghiên cứu của dự án “Viết sách chuyên khảo - giáo trình “50 năm quan hệ Việt Nam - Nhật Bản: quá khứ, hiện tại và hướng tới tương lai”, đồng thời xin ý kiến phản biện, ý kiến thảo luận, đóng góp của các chuyên gia, học giả, đại biểu tham dự cho cuốn sách này.
Tham dự Tọa đàm có Ngài Sugano Yuichi, Trưởng Đại diện Văn phòng JICA Việt Nam; Ngài Nguyễn Quốc Cường, Nguyên Thứ trưởng Bộ Ngoại Giao Việt Nam, Nguyên Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Việt Nam tại Nhật Bản; GS. Furuta Motoo, Hiệu trưởng Đại học Việt Nhật; GS. Trần Văn Thọ, Giáo sư danh dự Đại học Waseda; TS.Nguyễn Thị Thu Hà, Phó Trưởng ban Ban Quản lý khoa học, Viện Hàn lâm KHXH Việt Nam; TS.Trần Hoàng Long, Phó Viện trưởng điều hành Viện Nghiên cứu Đông Bắc Á; cùng các vị khách quý, các thầy cô giáo là giảng viên Trường Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn, Đại học Việt Nhật, Đại học Hà Nội, Học viện Ngoại giao, Đại học Khoa học Huế; Các nhà Nghiên cứu đến từ Viện Quản lý kinh tế trung ương, Bộ Kế hoạch đầu tư, Viện Kinh tế Chính trị Thế giới, Viện Nghiên cứu Nam Á, Tây Á và Châu Phi, Viện Nghiên cứu Đông Bắc Á, Viện Nghiên cứu Đông Nam Á thuộc Viện Hàn lâm KHXH Việt Nam; và nhóm các nhà khoa học là tác giả của cuốn sách chuyên khảo - giáo trình “50 năm quan hệ Việt Nam - Nhật Bản”.
Các đại biểu tham dự Tọa đàm chụp ảnh lưu niệm
Tọa đàm khoa học “Nghiên cứu quan hệ Việt Nam - Nhật Bản và vấn đề sách chuyên khảo - giáo trình Nhật Bản học tại Việt Nam” được tổ chức trong bối cảnh quan hệ hợp tác hữu nghị giữa hai nước Việt Nam - Nhật Bản đang đứng trước những vận hội phát triển mới đầy triển vọng. Mục đích của Tọa đàm nhằm đánh giá quan hệ Việt Nam - Nhật Bản trong bối cảnh mới và triển vọng hợp tác trên tất cả các lĩnh vực kinh tế, an ninh - quốc phòng, hợp tác văn hoá, hợp tác nhân lực… sau khi mối quan hệ được nâng cấp lên “Đối tác chiến lược toàn diện” vào tháng 11/2023. Đồng thời, tổng kết quá trình nghiên cứu Nhật Bản học tại Việt Nam qua vấn đề chuyên khảo - Giáo trình Nhật Bản học tại Việt Nam.
Toàn cảnh Tọa đàm khoa học quốc tế
Ngài Sugano Yuichi, Trưởng Đại diện Văn phòng JICA Việt Nam bày tỏ vinh dự vì được cùng Viện Nghiên cứu Đông Bắc Á đồng tổ chức Tọa đàm, đồng thời gửi lời cảm ơn chân thành vì sự hợp tác từ phía Việt Nam cùng JICA trong suốt thời gian qua. Theo Ngài Sugano Yuichi dự án soạn thảo sách chuyên khảo lần này sẽ mở rộng thêm các nguồn tài liệu liên quan đến nghiên cứu Nhật Bản tại Việt Nam, phù hợp với mục đích của chương trình JICA Chair mà JICA đang triển khai. JICA rất hy vọng sẽ tiếp tục nhận được sự phối hợp từ phía Việt Nam mà cụ thể là Viện Nghiên cứu Đông Bắc Á, Viện Hàn lâm KHXH Việt Nam để thúc đẩy nghiên cứu Nhật Bản học tại Việt Nam, góp phần vào sự phát triển kinh tế - xã hội bền vững của Việt Nam trong thời gian tới.
Chương trình Tọa đàm gồm hai phiên. Phiên thứ nhất: “Giới thiệu cuốn sách chuyên khảo - giáo trình “50 năm quan hệ Việt Nam – Nhật Bản”, được tổ chức vào buổi sáng, gồm 3 báo cáo.
Báo cáo 1: “Quan hệ Việt Nam – Nhật Bản” và vấn đề nghiên cứu, giảng dạy Nhật Bản học - Hướng đến xây dựng giáo trình - sách chuyên khảo về quan hệ Việt Nam – Nhật Bản” - Người phát biểu: TS.Ngô Hương Lan, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Nhật Bản, Viện Nghiên cứu Đông Bắc Á. Phần này giới thiệu tổng quan, mục đích, quá trình thực hiện và một số vấn đề đặt ra của Dự án sách chuyên khảo.
Báo cáo 2 “Quan hệ Việt Nam - Nhật Bản giai đoạn trầm lắng (1973-2023)” - Người phát biểu: TS.Phan Cao Nhật Anh, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Nam Á, Tây Á và Châu Phi. Phần này khái quát nội dung, mục tiêu, ý nghĩa, kết luận của chương 2; đồng thời chỉ ra một số vấn đề đặt ra trong việc tìm tư liệu và triển khai viết chương 2 của cuốn sách chuyên khảo.
Báo cáo 3: “Biến động thế giới và khu vực sau Chiến tranh Lạnh - Quan hệ Việt Nam – Nhật Bản phục hồi 1992-2001” – TS. Đỗ Thị Ánh, Viện Nghiên cứu Đông Bắc Á; Ths.Nguyễn Lê Thy Thương, Viện Nghiên cứu Nam Á, Tây Á và châu Phi. Phần này giới thiệu những nội dung chính của chương 3, cụ thể là bối cảnh thế giới và khu vực trong giai đoạn này; tình hình Nhật Bản khi trải qua thập kỷ mất mát và tình hình Việt Nam khi bước vào giai đoạn cải cách, mở cửa; khái quát quan hệ hai nước trên các lĩnh vực, đưa ra một vài đánh giá về quan hệ hai nước giai đoạn này và một số vấn đề đặt ra đối với nội dung chương 3.
Tiếp theo, phần thứ hai: “Quan hệ Việt Nam - Nhật Bản trong hiện tại” của chương trình Tọa đàm diễn ra vào buổi chiều đã có 2 báo cáo được trình bày.
Báo cáo 4 “Sự cất cánh trong quan hệ chính trị - an ninh Việt Nam- Nhật Bản” - Người phát biểu: TS.Trần Hoàng Long, Phó Viện trưởng điều hành Viện Nghiên cứu Đông Bắc Á. Phần này giới thiệu nội dung chương 4, bối cảnh trong nước và quốc tế giai đoạn này, khái quát quan hệ hai nước trên các lĩnh vực, đưa ra một vài nhận xét chung và đánh giá một số hạn chế của chương 4.
Báo cáo 5: “Đặc điểm quan hệ Việt Nam - Nhật Bản và một số kiến nghị hợp tác” - Người phát biểu: TS.Nguyễn Thị Oanh, Viện Nghiên cứu Nam Á, Tây Á và châu Phi. Phần này khái quát nội dung chương 5. Cụ thể là đánh giá đặc trưng quan hệ Việt Nam – Nhật Bản giai đoạn này, những thành công, hạn chế và triển vọng tương lai. Từ đó kiến nghị chính sách thúc đẩy quan hệ hai nước phát triển hơn nữa..
TS. Trần Hoàng Long - Phó Viện trưởng điều hành Viện Nghiên cứu Đông Bắc Á trình bày báo cáo tại Tọa đàm
TS. Ngô Hương Lan - Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Nhật Bản, Viện Nghiên cứu Đông Bắc Á trình bày báo cáo tại Tọa đàm
Trong phần thảo luận và nhận xét, Tọa đàm đã được nghe các ý kiến nhận xét và góp ý của PGS.TS.Phan Hải Linh, Bộ môn Nhật Bản học, Khoa Đông Phương học, Trường Đại học KHXH và Nhân văn; Nguyên Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Việt Nam tại Nhật Bản Nguyễn Quốc Cường; PGS.TS Nguyễn Duy Dũng, Nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Đông Nam Á; TS.Trần Quang Minh, Nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Đông Bắc Á; GS.TS.Hoàng Khắc Nam, Nguyên Trưởng khoa Quốc tế học, Trường Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn; Giáo sư Furuta Motoo, Hiệu trưởng Đại học Việt Nhật; Giáo sư Trần Văn Thọ, Giáo sư danh dự Đại học Waseda Nhật Bản. Đa phần các ý kiến đều đánh giá đây là một dự án hay, rất có ý nghĩa nhân dịp quan hệ hai nước vừa trải qua 5 thập kỷ nhiều biến cố nhưng phát triển tốt đẹp. Các chuyên gia, học giả cũng đánh giá cao chủ đề của Tọa đàm là rất cần thiết nhất là khi sản phẩm của dự án dự kiến sẽ trở thành sách chuyên khảo – giáo trình đầu tiên về quan hệ Việt Nam – Nhật Bản tại Việt Nam; đánh giá cao nhóm tác giả đã nỗ lực xây dựng và biên soạn công trình sách chuyên khảo lần này. Bên cạnh đó, các chuyên gia, học giả cũng đưa ra nhiều nhận xét, góp ý rất xác đáng liên quan đến việc hoàn thiện nội dung, hình thức và kết cấu của mỗi chương.
Ông Nguyễn Quốc Cường, Nguyên Thứ trưởng Bộ Ngoại Giao Việt Nam, Nguyên Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Việt Nam tại Nhật Bản góp ý cho cuốn sách chuyên khảo
Các đại biểu tham dự Tọa đàm thảo luận
Phát biểu tại Tọa đàm, ông Hanaka, chuyên viên Văn phòng JICA tại trụ sở Tokyo, Nhật Bản đã gửi lời cảm ơn các chuyên gia, học giả, thành viên ban soạn thảo đã đưa ra những góp ý, nhận xét giúp Tọa đàm đạt được nhiều kết quả quan trọng. Về tiến độ tiếp theo của dự án, JICA hy vọng Ban soạn thảo sẽ đưa những ý kiến tiếp thu được tại Tọa đàm vào chỉnh sửa trong bản thảo tiếp theo. JICA cam kết đồng hành và hỗ trợ ban soạn thảo để hoàn thành dự án ở mức cao nhất có thể.
Phát biểu kết luận và bế mạc tọa đàm, TS.Trần Hoàng Long, Phó Viện trưởng điều hành Viện Nghiên cứu Đông Bắc Á gửi lời cảm ơn đến các học giả, chuyên gia và các vị khách quý trong và ngoài nước đã đến tham dự Tọa đàm và đưa ra nhiều ý kiến vô cùng hữu ích, toàn diện từ kết cấu, nội dung, kỹ thuật; Cảm ơn JICA đã đồng hành, hỗ trợ cùng Ban soạn thảo thực hiện dự án. Ban soạn thảo cam kết sẽ tiếp thu tối đa các ý kiến và tiếp tục hoàn thiện để dự án cũng như công trình sách chuyên khảo sẽ đạt chất lượng cao nhất.
PV.Vũ Thị Phương Hoa
Trung tâm Nghiên cứu Nhật Bản
Viện Nghiên cứu Đông Bắc Á
